Migracións durante o século XX

A historia moderna de Galicia foi definida pola emigración en masa. Foi significativa a emigración galega no século XIX e principios do século XX a outras partes de España, Portugal, e América.
Entre 1900 e 1981, a saída neta de galegos foi de máis de 825.000, de feito, a cidade co segundo maior número galegos no mundo é Buenos Aires, Arxentina, onde a inmigración procedente de Galicia foi tan masiva que os españois son agora coñecidos como galegos. Durante o franquismo, houbo unha nova onda de emigración desde Galicia a outros países europeos, sobre todo a Francia, Suíza, Alemaña e o Reino Unido.

Principais causas da emigración e a inmigración

Foron múltiples as circunstancias que obrigaron aos habitantes galegos a cruzar o Atlántico a principios do século XX. Destacan tres: as dificultades económicas ás que se tiñan que enfrontar diariamente, xa que a maioría eran xornaleiros e labradores, integrados nesa economía coñecida como de subsistencia, onde a terra, o monte e o gando forman a tridente base da economía. Ademais había un escaso desenvolvemento da industria na comarca. Por tanto, cabe pensar, que buscaban unha mellora no seu nivel de vida.Tamén influíron significativamente factores sociopolíticos como o rexeitamento popular ás quintas, que levaron a moitos mozos a optar pola emigración antes que enrolarse no Exército de África durante o tres primeiras décadas do século XX. Así, durante os anos de 1910-20, é de destacar as numerosas sesións da corporación municipal que foron dedicadas entre outras cousas, a dar conta dos expedientes instruídos contra os mozos destes lugares, e á súa declaración como prófugos.Aínda que foron moitas as trampas para evitar alistarse no Exército, a solución máis segura era emigrar, e as seguintes liñas o exemplifican ben:
«...O mozo de referencia [José Sande Taboada] alegou ser fillo único en sentido legal de pai pobre e sexagenario a quen mantén por ter outro irmán home maior de 19 anos ausente en ignorado paradoiro pasa de dez consecutivos...Aínda que é certo que na acta de clasificación de soldados en que foi comprendido o irmán citado, en familia manifestou que residía en Buenos Aires...»
Outra causa migratoria foi o caciquismo, un mal en auxe durante eses anos, que foi máis combatido desde o outro lado do océano que desde Galicia. Os curas seguen tendo un importante poder, non só relixioso, as influencias, e sobre todo, a ameaza de excomunión para os fregueses, son motivos suficientes para soportar os seus abusos de poder. Xunto aos sacerdotes, os alcaldes, na súa maioría, utilizaban os seus postos para beneficio propio. Estes dous personaxes resultaron ser o símbolo caciquil máis claro, aínda que non o único. E fronte a eles, as sociedades de emigrantes foron, en principio, un relativo freo para esta situación de corrupción, ou polo menos, denunciábana en voz alta, con todo, co tempo, eles tamén foron caendo no mesmo, así, moitos indianos retornados convertéronse en novos caciques.
Respecto das causas para o retorno de moitos galegos que se atopaban en América, son fundamentalmente económicas. E é que nas dúas últimas décadas a profunda crise económica que sacode a maior parte dos países iberoamericanos e que se agudizou especialmente en Arxentina no último lustro do século XX, empuxou aos seus habitantes a unha emigración masiva da mesma maneira que sucedese en Galicia en épocas anteriores. Volvéronse a ver na obrigación de ter que decidir entre permanecer no lugar onde xa se estableceron e formado unha familia e unha rede de relacións sociais, ou volver emigrar, buscando mellorar economicamente e mesmo, tan só, estabilidade e seguridade.  Entre este grupo de persoas atopamos moitos que deciden volver a Galicia, preto dos seus parentes, e que pasan así a conformar un grupo cunhas características especiais e diferenciadas do resto de inmigrantes procedentes doutros países e sen nexos familiares nestes lugares.

Masculinidad emigratoria?
A emigración galega de principios de século, foi maioritariamente masculina. Aínda así, cabe dicir que indo en aumento non experimentou un crecemento espectacular, cousa que si sucede no caso feminino. Xa que aínda que as mulleres emigran nun número moi inferior a principios de século, prodúcese co paso dos anos, un incremento superior ao dos homes. Elas non tomaban, na maioría das ocasións, a decisión de emigrar. Isto debíase á subordinación masculina familiar á que estaban sometidas, motivo polo que adoitaban viaxar cos seus parentes masculinos. Estas cuestións quedan patentes nas restritivas Leis de Emigración para as mulleres, así, por exemplo, a Lei de 1907 esixíalle ás mulleres casadas un permiso do seu marido se querían viaxar soas fose do país, a pesar de recoñecer a liberdade de todo español a emigrar, mentres que as mulleres solteiras menores de 23 anos «non suxeitas á patria potestade, tutela ou garda de persoas que legalmente as representasen, impedíaselles a saída, cando por non ir acompañadas dos seus pais, parentes ou persoas respectables, sospeitásese que podían ser obxecto de tráfico de brancas» O aumento das mulleres na emigración debeuse a que eran reclamadas polos seus maridos, pais ou irmáns que residían fóra e a relaxación nas leis migratorias femininas.
Ademais poden ser interesantes estos traballos sobre emigración de galegos no século XX:
http://html.rincondelvago.com/causas-de-la-emigracion-gallega.html
http://halshs.archives-ouvertes.fr/docs/00/53/06/55/PDF/AT9_Botana-Cerdeira.pdf
No último céntrase na comparación de galegos emigrados a América e americanos inmigrantes en Galicia na comarca de Compostela.