A segunda armada invencible (lenda)

En Córdoba cóntase unha lenda acerca dunha segunda armada invencible enviada por Felipe II, que tivo un fin bastante  catastrófico. Esta segunda armada levaba ao mando algún personaxe ilustre de guerra, como Martín de Guayo, un soldado cordobés quen se gañou unha gran reputación en Flandes.

Mais de douscentos cordobeses enroláronse na armada dirixida por Martín de Guayo, e partiron desde Lisboa rumbo á Coruña, pero foron sorprendidos por unha terrible tormenta, que fixo que o navío se estrelase contra as rocas e fixésese pedazos, isto provocou que o capitán, obrigase a confesarse dos seus pecados a todos os tripulantes que todos os tripulantes e saltasen ás augas, para tentar salvar a súa vida a nado.

Dos mais de catrocentos homes que partiron de Lisboa, só cinco sobreviviron a aquela noite, o capitán Martín atopábase entre eles, así se puxo fin á segunda armada invencible.

**Sei que esta entrada non ten que ver directamente coa historia de Galicia, pero pareceume interesante, pois non sabía desta lenda e a poño aqui porque ten relación coa primeira armada invencible.

Guerra de sucesión española-

Guerra que enfrontou a Felipe de Borbón, co Archiduque Carlos de Austria, pola posesión do trono español tras a morte sen descendencia de Carlos II de Habsburgo. Felipe de Borbón era apoiado por Francia e parte de España fiel a el. O Archiduque Carlos, en cambio, era apoiado polo Reino Unido, o Imperio Austríaco, Holanda, Portugal, parte de España e outros Estados menores. Unha das principais causas desta guerra, radica no medo das potencias europeas a unha alianza entre Francia e España, que podería materializarse se Felipe de Borbón subise ao trono español. Finalmente, a guerra concluíu coa vitoria do candidato Borbón, e a aceptación deste polas outras potencias europeas coa firma do Tratado de Utrecht, que, entre outras cousas,  impedía unha unión dinástica entre España e Francia, disipando os medos que anteriormente supuxeran a oposición de boa parte das potencias europeas a Felipe de Borbón, á vez que recoñecían a este como rei de España.

A expulsion dos xudeus

A Inquisición española foi unha institución fundada en 1478 polos Reis Católicos para manter a ortodoxia católica nos seus reinos. A Inquisición española ten precedentes en institucións similares existentes en Europa desde o século XII, especialmente na fundada en Francia. A Inquisición española estaba baixo o control directo da monarquía. Non se aboliu definitivamente até 1834, durante o reinado de Isabel II. Pero a súa abolición foi aprobada nas cortes de Cádiz en 1812 por maioría absoluta.

A Inquisición, como tribunal eclesiástico, só tiña competencia sobre cristiáns bautizados. Durante a maior parte da súa historia, con todo, ao non existir en España nin nos seus territorios dependentes liberdade de cultos, a súa xurisdición estendeuse á práctica totalidade dos súbditos do rei de España.

A Inquisición e a expulsión dos xudeus en España

O 31 de marzo de 1492, apenas tres meses despois da conquista do reino nazarí de Granada, os Reis Católicos promulgaron o Decreto da Alhambra sobre expulsión dos xudeus de todos os seus reinos. Dábase aos súbditos xudeus de prazo até o 31 de xullo dese mesmo ano para elixir entre aceptar o bautismo e abandonar definitivamente o país, aínda que lles permitía levar todas as súas propiedades, sempre que non fosen en ouro, prata ou diñeiro. A razón dada para xustificar esta medida no preámbulo do edicto era a «recaída» de moitos conversos debido á proximidade de xudeus non conversos que os seducían e mantiñan neles o coñecemento e a práctica do xudaísmo.

Unha delegación de xudeus, encabezada por Isaac Abravanel, ofreceu unha alta compensación económica aos Reyes a cambio da revogación do edicto. Segundo cóntase, os Reyes rexeitaron a oferta por presións do *inquisidor xeral, quen irrompeu na sala e arroxou trinta moedas de prata sobre a mesa, preguntando cal sería esta vez o prezo polo que Jesús ía ser vendido aos xudeus. Á marxe da veracidade desta anécdota, si parece que a idea da expulsión procedeu da contorna da Inquisición.

A cifra dos xudeus que saíron de España non se coñece, nin sequera con aproximación. Os historiadores da época dan cifras elevadísimas (Juan de Mariana fala de 800.000 persoas, e Isaac Abravanel de 300.000). Con todo, as estimacións actuais reducen significativamente esta cifra (Henry Kamen estima que, dunha poboación aproximada de 80.000 xudeus, aproximadamente a metade -uns 40.000- optaron pola emigración7 ). Os xudeus españois emigraron principalmente a Portugal (de onde volverían ser expulsados en 1497) e a Marrocos. Máis adiante, os sefardíes, descendentes dos xudeus de España, establecerían florecentes comunidades en moitas cidades de Europa, como Ámsterdam, e o Norte de África, e, sobre todo, no Imperio otomán.

Os que quedaron engrosaron o grupo de conversos que eran o obxectivo predilecto da Inquisición. Dado que todo xudeu que quedaba nos reinos de España fora bautizado, se continuaba practicando a relixión xudía, era susceptible de ser denunciado. Posto que no lapso de tres meses producíronse numerosísimas conversións -unhas 40.000, se se acepta a cifra de Kamen- pode suporse con lóxica que gran parte delas non eran sinceras, senón que obedecían unicamente á necesidade de evitar o decreto de expulsión.

O período de máis intensa persecución dos judeoconversos durou até 1530; desde 1531 até 1560, con todo, a porcentaxe de casos de judeoconversos nos procesos inquisitoriales baixou moi significativamente, até chegar a ser só o 3% do total. Houbo un rebrote das persecucións cando se descubriu un grupo de judaizantes, en 1588, en Quintanar de la Orden, e na última década do século XVI volveron aumentar as denuncias. A comezos do século XVII comezan a retornar a España algúns judeoconversos que se instalaron en Portugal, fuxindo das persecucións que a Inquisición portuguesa, fundada en 1532, estaba a realizar no país veciño. Isto tradúcese nun rápido aumento dos procesos a judaizantes, dos que foron vítimas varios prestixiosos financeiros. En 1691, en varios autos de fe, foron queimados en Mallorca 36 chuetas ou judeoconversos mallorquinos.Ao longo do século XVIII redúcese significativamente o número de judeoconversos acusados pola Inquisición. O último proceso a un judaizante foi o de Manuel Santiago Vivar, que tivo lugar en Córdoba en 1818.

Durante toda a historia os xudeus han sido expulsados en moitas ocasions, neste mapa podense observar os lugares de onde foron expulsados e os terrotorios onde se refuxiaron.

A armada invencible

Armada Invencible é un termo de orixe inglesa, para referirse á flota española proxectada polo monarca español Felipe II para destronar a Isabel I de Inglaterra durante a Guerra anglo-española de 1585-1604. 

Felipe II dispuxo a formación dunha flota que chamou Grande e Felicísima Armada cuxa misión era facilitar o traslado desde Flandes a losTercios españois, os cales serían os encargados de invadir a illa. Esta invasión non pretendía a anexión das illas británicas ao Imperio español senón a expulsión de Isabel I do trono inglés, e respondía á execución de María Estuardo, á súa política anti-española de pirataría e da Guerra de Flandes. Debía mandala o almirante de Castela Don Álvaro de Bazán, marqués de Santa Cruz, pero morreu pouco antes da partida da frota, sendo substituído a fume de carozo por Alonso Pérez de Guzmán (VII duque de Medina-Sidonia), Grande de España. Estaba composta de 127 barcos que partiron de España, e deles, 122 barcos penetraron na Canle da Mancha. 
A armada española fracasou na súa misión fundamentalmente a causa do mal estado da mar durante a súa travesía de retorno, os medios e a cartografía da época. Con todo a tradición, fortemente arraigada no mundo anglosaxón e popularizada por el, sostén que foi directamente a frota inglesa quen derrotou a armada de España en combate, incluso aniquilándoa, pero hoxe coñécese que se trataron denaufragios na súa maioría ocasionados pola meteoroloxía, e que tres cuartas partes das naves (87 barcos) da gran armada regresaron finalmente a salvo a portos españois, aínda que efectivamente se frustó a súa misión de transportar desde Flandes os terzos españois para a invasión de Inglaterra. 


Isto podería ser un diario dun mariñeiro a bordo dun dos barcos:
"Hoxe levanteime sen forzas, as fortes tormentas de onte deixaronme esgotado. Levabamos mais de tres días loitando contra as inclemencias do tempo, menos mal que hoxe xa escampou. A mala noticia é que estamos moi cerca do canal da Mancha, o cal é un punto moi importante da viaxe, pois é o lugar onde máis facilmente poderianos atacar os ingleses...Pero eu ando tranquilo, somos a Armada Invencible! hemos gañado todalas guerras nas que hemos participado, non vai ser esta a primera vez que perdamos!
Ah olvidouseme dicir unha noticia moi triste.. nestes últimos dias perdimos a moitos compañeiros que caeron enfermos e morreron, estamos comezando a pensar que poida haber unha infeccion no barco! ou incluso na flota!
Espera un momento.. que é iso que se acerca a toda velocidade? parece un barco en chamas... ven directo a nosoutros! ALEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERTA! atacannos os ingleses! como ese barco penetre na nosa flota imos arder todos! ALEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERTA!!!!!!"

A bandeira de Galicia.

O escudo de Galicia trae, en campo de azur, un cáliz de ouro sumado dunha hostia de prata, e acompañado de sete cruces recortadas do mesmo metal, tres a cada lado e unha no centro do xefe.

O timbre, coroa real, forrada de gules, ou vermello, pechada, que é un círculo de ouro, engastado de pedras preciosas, composto de oito florones de follas de acanto, visibles cinco, interpoladas de perlas e de cada unha das súas follas saen cinco diademas sumadas de perlas que converxen nun mundo azur, co semimeridiano e o ecuador de ouro, sumado de cruz de ouro.

O motivo de que o escudo conteña sete cruces correspóndese coa anterior división provincial dos territorios galegos do antigo Reino de Galicia. O sete provincias eran: Santiago, Betanzos, Mondoñedo, Tui, Lugo, Ourense e A Coruña (este tres últimas de igual nomee que as actuais, aínda que non cos mesmo límites). Destas sete, Mondoñedo atópase actualmente dentro da provincia de Lugo; Tui dentro da provincia de Pontevedra; Santiago, a actual capital de Galicia, e a da cidade de Betanzos (que se identificaba independente e politicamente como un enclave diferenciado do resto) forman parte da actual provincia da Coruña. A cada antigo territorio correspondíalle unha cruz. O santo graal no centro, representa o privilexio excepcional da catedral de Lugo de mostrar publicamente a Hostia ou corpo de Cristo.

Tras a nova división territorial de España en 1833 as provincias galegas modificaron o seu número e límites, quedando conformada Galicia no catro actuais.

Ainda que tamén hai xente que pensa que as múltiples cruces que acompañan ao Santo Graal na bandeira do Reino Galego foron engadidas no século XVI como ornamento para completar o espazo baleiro ao redor do Graal. Orixinalmente, o número de cruces representado foi 6 -tres a cada lado da copa- que sumaban un total de 7 contando a cruz na que terminaba a caixa do Graal. Estas 6 cruces aparecen tamén baixo forma de estrelas (símbolo das Igrexas Galegas de Lugo, Iria, Britonia, Tui, Ourense e Astorga) ou cunchas (Escudo de Coruña). A partir do século XVII desapareceu a caixa do Graal pero a cruz na que terminaba a caixa conservouse e sumouse ao resto das cruces que rodean a copa. Posteriormente, algún autor identificou o sete cruces coas cidades do antigo Reino de Galicia. Tal afirmación é incorrecta. As cruces que rodean ao Santo Graal non foron creadas con ningunha simboloxía provincial senón por simples motivos decorativos.